English-Ewe Dictionary online
English-(Ewe) Eʋe Dictionary for learners, researchers, translators and users of the Ewegbe generally. We hope this helps.
Abbreviations
1. adjective = a.
2. adverb = adv.
3. article = art.
4. conjunction = conj.
5. interjection = int.
6. noun = n.
7. numeral = num.
8. pronoun = pron.
9. preposition = prp.
10. verb (active and neuter) = v.
11. verb active = va.
12. verb neuter = vn.
Click on the English word to see the what it means in Eʋe.
a.
ɖe, ɖeka
adv.
megbe
va.
gblẽ ɖi, gblẽ ɖe megbe, gblẽ ɖe anyi
examples: His children abandon(ed) her.
Viawo gblẽe ɖi./Viawo gbe nu le egbɔ.
n.
gbegblẽɖi, ɖekanɔnɔ, asiɖeɖeleŋu, akogotsitsi,
va.
bɔbɔ ɖe anyi, ɖi ɖe anyi, ɖe dzi le ƒo
n.
bɔbɔɖanyi, dziɖeɖe le ame ƒo
va.
do ŋukpe
examples: He was abash(ed) at what he did.
Ŋukpee le nusi wòwɔ la ta.
a.
ŋukpe lée
n.
ŋukpe, ŋukpedodo, xaxa
va.
mu ƒu anyi, gblẽ, tsrɔ̃,
vn.
zu ʋee
n.
mumu ƒu anyi, tsɔtsrɔ̃, ʋeezu zu
n.
saɖagaxɔ, gbedoxɔ, saɖagaxɔ nunɔla
va.
gbɔ kpuie, wɔnu woazu kpuie, gblɔ kpuie
n.
kpuiwɔwɔ, gbɔgblɔ kpui
v.
ɖe asi le eƒe fiazikpui ŋuti na via
n.
dɔwɔwɔ dzudzɔ, asiɖeɖe le dɔ me, ɖeɖeɖa le dɔ me
n.
dɔme, yɔme, ƒodo
a.
dɔme tɔ
va.
kplɔ yi
adv.
le aba dzi
va.
de nya to me na, le ɖe te
n.
ma wunu, tsi takpo, ma dzraɖo, he ɖe megbe, tsi akpa dzi, tsi eve dome, yi to
va.
tsri, gbe, nyɔ ŋu
n.
tsitsri, ŋunyɔ
n.
anyinɔnɔ, anyitsitsi
vn.
nɔ anyi, do dzi va. kpɔ mɔ na, do dzi
example: Abide with me.
Nɔ anyi kplim.
a.
nɔ anyi, tegbee n. anyinɔnɔ
n.
ŋutete, nunya, aɖaŋu
example: He shall do it to the best of his ability.
Awɔe wòanyo ale si wòate ŋui.
a.
vlo, dovo, vɔ̃ɖi
n.
vlonyenye, ŋkumekaka, konyifafa
n.
atamkaka ɖe nu dzi, gbegbe
va.
ka atam ɖe nu dzi, gbe
example; She abjured her throne.
Egbe eƒe fiazikpui la.
a.
nya nu, xɔ nyasã, te ŋu
examples:
1. He is able to do it. Ate ŋu awɔe.
Enya ewɔwɔ.
2. She is an able queen.
Fianyɔnu nunyala, aɖaŋudzela wònye.
n.
nunya, aɖaŋu, ŋutete
n.
tsilele, kɔklɔ
adv.
nya nu, xɔ nyasã, te ŋu
example: He did it ably.
Ewɔe nunyatɔe.
Ewɔe kple aɖaŋu.
v.
gbe, sɛ̃ nu
n.
nusɛ̃sɛ̃
a.
nusi mele ɖoɖo nu o
n.
manɔ ɖoɖo nu, nusi wɔ mo yaa
a.
manɔ ɖoɖo nu, lolo akpa, sɔgbɔ akpe
adv.
le ʋu dzi, le ʋu me
n.
anyinɔƒe
example: Kofi made his abode there.
Kofi tso aƒe le afima.
va.
ɖe ɖa, tsrɔ
example: This taboo has been abolish(ed).
Woɖe kɔnyinyi sia ɖa.
n.
ɖeɖeɖa
n.
amesi di nane ƒe ɖeɖeɖa
a.
nyɔŋu, vɔ̃ɖi vlo
va.
tsri, nyɔŋu
n.
ŋunyɔnu, tsri, nyɔŋu
a.
detɔ, anyigbadzitɔ, aƒevi
n.
fugege, fudzɔdzɔ
a.
maɖimaɖi, gbogbo, tsɔtsrɔ̃, daƒu, gba-atri
vn.
sɔ, gbɔ, bɔ
adv.
ŋu, ŋuti, ƒo xlã, kloe
eg. 1. She spoke about her.
Eƒo nu le eŋu/ŋutie.
2. Walk around the house.
Zɔ ƒo xlã aƒea.
3. They’re about to leave.
Wode dzodzoge kloe.
4. About a year ago.
Anɔ ƒe ɖeka.
adv. prp.
le-dzi, le-tame, wu, ƒo ta
eg. 1. From above.
Tso dzi me.
2. Five years and above.
Ƒe atɔ̃ kple wu nenema.
3. A good name is above wealth.
Ŋkɔ nyui wu kesinɔnu.
4. God above all else.
Mawu ƒo nuwo katã ta./Mawu wu nuwo katã.
5. This is above me.
Esia wum./ Nye menya ta le enu o.
n.
ƒɔƒlɔ, ƒaƒla, kukokuko
adv.
le ŋgɔgbe, le exa
va.
gblɔ kpuie, wɔ kpuie
va.
kpuiwɔwɔ, gbɔgblɔ kpuie
adv.
le xexe, le duta
eg. 1. He is abroad
Eyi duta
2. It got abroad
Ede du/ amewo va nyae/ edze ċ
va.
ɖe ɖa
n.
ɖeɖeɖa
a.
trɔabu, ɖiabu, tsotso, zi ɖeka
n.
abutrɔtrɔ, bublu ɖe ame ta
n.
ƒoƒoe, aɖi, abi
va.
tso ɖa
vn.
ɣla, be, dzo xaa
n.
anyimanɔmanɔ, mele o
eg. You cannot do it in his absence.
Ne eya mele teƒe o la, miate ŋu awɔe o
manɔanyi
1. He is absent-minded.
Eƒe tame ka.
2. She was absent from school.
Menɔ suku o.
n.
Amesi mele teƒe o, menɔ anyi o
n.
ŋkumekaka
n.
aha ƒomevi aɖe
a.
blibo, keŋ
adv.
kokoko
eg. 1. It is absolutely necessary.
Ele vevie kokoko.
2. It is impossible for me to come.
Nyemate ŋu ava kuraa o.
n.
blibonyenye
n. afiatsotso, nuvɔ̃keke |
n.
afiatsola
va.
mi, no keŋkeŋ
eg. 1. The work absorbs him.
Dɔ la xɔe keŋ./Megakpɔ vovo hena dɔ bubu wɔwɔ o.
2. He is absorbed in thought.
Eyi tame sɛ̃./Eɖe ŋu ɖi.
n.
mimi, nono, tameyiyi sɛ̃
vn.
ɖe asi le ŋu, tsri, gbe
eg. She abstains from fornication.
Etsi matrewɔwɔ.
a.
amesi ɖe asi le (nuɖuɖu) ŋu, tsri nu
n.
asiɖeɖe le nu ŋu, nutsitsri, nudɔdɔ.
n.
asiɖeɖe le nu ŋu, nutsitsri.
eg. Abstinence from food.
Nutsitsidɔ.
a.
tsinudɔ, tsrinu
a.
nusi womate ŋu adze si kple sidzenu o
a.
nusi woɖe ɖe aga, amesi ka ŋkume
n.
ɖeɖe ɖe aga, ŋkumekaka
a.
nusi gɔme sesẽ, nusi metrɔ na ame o
a.
yaka, dzodzro, gbɔlo
n.
yakanɔnɔ, bometsinu
n.
agbɔsɔsɔ
sɔgbɔ, fũu
eg. There is enough food there.
Nuɖuɖu sɔgbɔ le afi ma.
n.
nu ŋuti dɔwɔwɔ manyomanyoe, beble, dzudzu
v.
wɔ dɔ vɔ̃ le ŋu, wɔ nu ŋuti dɔ manyomanyoe, ble, ba, dzu
a.
dzu ame
eg. Abusive language
Amedzunya
vn.
do liƒo na
n.
abume
n.
akukɔti, huhɔe,
n. sukugãdela |
a.
sukugãtɔ
n. sukugã |
vn.
lɔ̃ nya dzi, ge ɖe ha me
eg. 1. She acceded to my plea.
Ewɔ ɖe nye kukuɖeɖe dzi.
2. He acceded to the throne.
Eva nɔ fiazikpui la dzi.
va.
wɔ kaba
n.
ablaɖeɖe, kabakabawɔwɔ
va.
ka ɖe nya dzi
n.
kaka ɖe nya dzi, nyagbɔgblɔ kple ŋusẽ
va. see accent |
n.
kaka ɖe nya dzi
va. xɔ, lɔ̃
eg. I could not accept that gift. Nyemete ŋu xɔ nunana ma o. |
n.
xɔxɔ, lɔlɔ̃
n.
xɔxɔ, nya ƒe gɔme
n. mɔnu |
a.
nusi mɔnu li na
n. tete ɖe nu ŋu |
a.
nusi wotsɔ kpe ɖe eŋu
n.
dzɔgbevɔ̃e
a.
nusi mele vevie o
va.
kafu, de dzi ƒo na
vn.
anyigba ƒe yaa ma, anyigba dzi nɔnɔ
n.
asikpakpla kɔ
va.
sɔ, sɔ ɖe ŋu, dzra ɖo, xɔ amedzro
eg. I can accommodate 2 strangers.
Mate ŋu axɔ amedzro eve.
n.
sɔsɔ ɖe ŋu, dzadzraɖo, amedzroxɔxɔ
I found accommodation for the night.
Mekpɔ dzeƒe.
n.
kpɔkplɔɖo
va.
kplɔɖo
va.
wu nu, wɔ blibo, su nu dzi, xɔ
nuwuwu, blibozuzu, ŋutete, nunya, aɖaŋuwɔwɔ
n.
sɔsɔ, ɖekawɔwɔ, nya dzi lɔlɔ̃ vn. sɔ, wɔ ɖeka, lɔ̃
prp.
le … nu,
eg. According to him.
Le eƒe nya nu.
va.
ƒo nu na, gblɔ nya na
n.
akɔnta, akɔntabubu, nyatoto, nyakaka va. bu, bu akɔnta
eg. 1. To take into account.
Kpɔ megbe na
2. On account of his money.
Le eƒe gakpɔkpɔ ta.
3. On no account.
Gbeɖegbeɖe o
4. How do you account for it?
Aleke nèsusu le eŋua?
n.
nyanuxɔxɔ, nyaxɔxɔ ɖe akɔ
va.
ka ɖe dzi, ɖi ɖase le ŋu
n.
agbɔsɔsɔ ɖe dzi, tsitsi ɖe dzi
n.
tsi ɖe dzi
v.
tu ɖo, ƒoƒu, likɔ
likɔ, nu si slikɔgblikɔ ɖe dzi
n.
tutuɖo, kɔlili, ƒuƒoƒo
n.
ƒuƒonu
n. belele |
a.
kple belele, pɛpɛpɛ, tututu
ƒo fi de
ƒo fi de, dovo
n.
amenutsotso
va.
tso ame nu, sama
eg. He is accused of murder.
Wotso enu be ewu ame.
a. n.
amesi nu wotso
amenutsola
mã
eg. I am accustomed to it.
Emãm.
n.
ɖeka, nusi ƒo bubuwo ta
a.
veve, heliheli
n.
veve, sesẽ
a.
veve, dridri
v.
na nu wòave, wòazu dridri
n.
aha tsitsi
vn.
ve
n.
veve
eg. 1. My head aches.
Ta le ɖuyem. Ta le veyem.
2. I ache all over.
Nye lãme blibo la katã le veyem.
3. It aches my heart to see you this way.
Eɖu dzi nam be makpɔ wò ale.
va.
wu nu, su dzi, wɔ vɔ
n.
nuwuwu, nu dzi susu, nuwɔwɔ
a. n.
veve
a.
veve, dridri
n.
veve
va.
ɖo kpe dzi, ʋu me
eg. 1. She acknowledged having stolen the money.
Eʋu me be yefi ga la.
2. He is generally acknowledged to be a clever man.
Wo katã ʋu me be enye aɖaŋudzela.
n.
nyameʋuʋu, kpeɖoɖo nya dzi, akpedada
n.
aɖitike ƒomevi aɖe
n.
oak-ti ƒe tsetse
a.
nyasese tɔ
n.
nyanya, ame nyanyɛ
eg. She is an acquaintance of mine.
Enye ame nyanyɛ nam.
a.
zu ame nyanyɛ
vn.
fa ɖe nu me, lɔ̃ nya dzi
eg. He acquiesced in everything that was done.
Elɔ̃ nu sia nu si wowɔ la dzi.
n.
fafa ɖe nu me, nya dzi lɔlɔ̃
va.
xɔ, su dzi, kpla nunya
n.
xɔxɔ, nu dzi susu, nuƒeƒle, nunyakpakpla
va.
wɔ nu dzi, tso afia
eg. He was acquitted.
Wotso afia nɛ./Wodo ɣe nɛ.
n.
afiatsotso
n.
agble
a.
veve hoyihoyi
n.
veve hoyihoyi
n. kadzizɔla |
adv.
to, tso, tso ga
eg. 1. He went across the road.
Etso mɔ.
2. Across the ocean.
Le ƒugo keme dzi.
vn.
wɔ,
n.
nuwɔwɔ, dɔ, se, nuɖoanyi
eg. 1. He acted like a fool.
Ewɔ abe tsukunɔ ene.
2. They caught him in the act.
Wolée kanyaa./Wotui le nua wɔwɔ dzi.
a. wɔnu,eg. Acting director Dzikpɔla teƒenɔla |
n.
nuwɔwɔ, wɔwɔ, nyadɔdrɔ
eg. To bring an action against one.
Tso ame nu./Sama ame.
a.
wɔnu, ʋaʋã, dovevie nu, agbe le eme
eg. She is very active.
Elɔ̃a dɔwɔwɔ./Agbe le eme.
n.
nuwɔwɔ, ʋaʋãnu vevie dodo
n.
nuwɔla, fefela
n.
nyɔnu fefela
a.
blibo, vavã
adv.
nyateƒe, vavã
n.
nyateƒe
va.
ʋã, ƒo zi ɖe nu
n.
tsuɛ̃ƒe
a.
tsuɛ̃, ɖaɖe
n.
tsutsuɛ̃nɔnɔ, ɖaɖeƒe, aɖaŋu
n.
lododo, nyaxoxo
n.
hadzidzi blewu
n.
ga sesẽ, kpe xɔasi
a.
sesẽ ŋutɔ (abe kpe ene)
va. sɔ ɖe ŋu,eg. He adapted himself to his new life. Esɔ eɖokui ɖe eƒe agbenɔnɔ yeye ŋuti. |
n.
sɔsɔ ɖe nu ŋu
va.
kpe ɖe ŋu
eg. He added ten cedis to my wages.
Etsɔ cedi ewo kpe ɖe nye fetu ŋu.
n.
da ƒomevi aɖe
va.
ku ɖe ŋu, tsɔ de asi na
eg. He was addicted to drink.
Elɔ̃ ahanono.
n.
tsɔtsɔ kpeɖe ŋu
eg. In addition to this he gave me one cedi.
Hekpe ɖe esia ŋuti la ena cedi ɖekam.
a.
nusi wotsɔ kpeɖe nu ŋu
n.
ŋkɔŋɔŋlɔ ɖe lɛta dzi nyagbɔgblɔ
va.
fia, kplɔ, ƒo nu na, ɖe kuku na, ŋlɔ ŋkɔ ɖe lɛta dzi
va.
kplɔ ɖasefo vɛ, fia kakaɖedzi
n.
nunyala, amesi bi ɖe nya me
n.
sɔsɔ
a.
sɔsɔe, ale si dze
vn.
ku ɖe ŋu
eg. 1. He adhered to the religion of his forefathers.
Eku ɖe tɔgbuiawo ƒe kɔnyinyi ŋu.
2. The witness adhered to his statement.
Ɖaseɖila la nɔ eƒe nya dzi.
n.
kukuɖeŋu, anukwareɖiɖi
a.
kuɖeŋu
n.
yomenɔla
n.
kuku ɖe nu ŋu
a.
ku ɖe nu ŋu
adv.
hede nyuie, nɔ anyi sesĩe
a.
te ɖe ŋu, tsɔ ɖe gbɔ, gogo
n.
nɔnɔmefianya
va.
kpe ɖe ŋu
vn.
do liƒo na
a.
do liƒo na
eg. The adjoining house.
Xɔ ɖe aƒelika
v.
tsɔ nya ɖo ŋkeke bubu dzi
eg. The meeting was adjourned.
Wodzudzɔ takpekpe la./Wotsɔe ɖo ŋkeke bubu dzi.
va.
ka atam
va.
dzra ɖo , sɔ nya, ɖo nya
n.
dzadzraɖo
v.
kpe ɖe ŋu, subɔ, nɔ nu, kpɔ ta
eg. Administer the duties of an office.
Nɔ dɔwɔwɔ ɖe nu.
n.
takpɔkpɔ, nunɔnɔ, dziɖuɖu
a.
dziɖuɖu tɔ
a.
nunɔla, dziɖula
a.
wɔnuku, nyui ŋutɔ
n.
aʋaʋumefia, amralo
n.
nukuwɔwɔ, kafukafu
va.
kafu
eg. 1. I admired it.
Ewɔ nuku nam./Ewɔ mo yaa nam.
2. It was greatly admired.
Wokafui ŋutɔ.
n.
kafukafula
a.
nusi woɖe mɔ na
It is not admissible.
Wogbee./ Womekpɔ mɔawɔe o.
n.
mɔnana, mɔɖeɖe
They gave me admission.
Woɖe mɔ nam.
va.
na mɔ, ɖe mɔ na
eg. Strangers are not admitted.
Womeɖe mɔ na amedzrowo o.
n.
mɔɖeɖe, mɔnana
va.
tsaka, tɔtɔ nu
n.
nusi wotsɔ tɔtɔ nu
va.
xlɔ̃ nu ame
n.
nuxɔxlɔ̃
n.
nuxlɔ̃la
n.
ʋunyaʋunya, zitɔtɔ
n.
ɖekakpuime
a. n.
ɖekakpui, ɖetugbe
va.
xɔ
eg. To adopt a child.
Xɔ vi dzi.
n.
xɔxɔ
eg. Adoption of a child.
Ɖevi xɔxɔ dzi.
a.
nusi dze bubu gã.
n.
bubu, gbedodoɖa na
va.
do gbe ɖa na, bu gã
n.
Mawu alo amebula
va.
ɖo atsyɔ na
a.
ƒutsi, zɔ ƒudzi
a.
dzeaɖaŋu
n.
numevivinya
n. numevivitɔ |
a.
tsitsi,
n.
ametsitsi
va.
trɔ nu ɖe vɔ̃e me
eg. The wine was adulterated.
Wotɔtɔ aha kple tsi.
n.
ahasiwɔla
a.
wɔahasi
n.
ahasiwɔwɔ
va.
ɖo nu ŋgɔgbe, kplɔ yi ŋgɔgbe, na ga da ɖi
va.
na ga da ɖi, na nu agbana, ɖo nu ŋgɔgbe
vn.
yi ŋgɔgbe,
n.
ŋgɔgbeyiyi, ŋgɔgbenɔnɔ
eg. 1. in advance.
da ɖi
2. He was far advanced in years.
Etsi ŋutɔ.
n. ŋgɔyiyi, ŋgɔgbeɖoɖo |
n.
viɖe, viɖekpɔkpɔ
eg. to take advantage of …
wɔ nu ŋu dɔ, kpɔ viɖe le nu me
a.
viɖe le eme
n.
vava, aƒetutu
n.
nukpekpe, nukpeame, nutetekpɔ
n.
amesi katse wɔ nu, ame dra, godzela
a.
dodzi, wɔkalẽ
n.
nya si kpena ɖe dɔwɔnya ŋu
n.
futɔ, amesi tsitre ɖe nɔvia ŋu
a.
manyomanyo, dzɔgbe vɔ̃e tɔ
n.
dzɔgbevɔ̃e, maɖimaɖi
n.
dzɔgbevɔ̃e
vn.
le ku ɖe ŋu
va.
klã, ɖo du ɖe ame, ɖe gbe ƒã
n.
kaklã, duɖoɖo, gbeƒãɖeɖe
n.
gbeƒãɖela, nyadzɔdzɔgbalẽ
n.
aɖaŋu, aɖaŋuɖoɖo
eg. 1. He gave me an advice.
Eɖo aɖaŋu nam.
2. Follow my advice.
Wɔ nye aɖaŋu dzi.
va.
ɖo aɖaŋu
a.
butame, dzeaɖaŋu
n.
aɖaŋuɖola
ɖoaɖaŋu
n.
nyaxɔxɔ na ame
n.
nyaxɔɖakɔla, nyaxɔɖamenula, va. xɔ nya na, kafu, ɖo aɖaŋu
n.
klante, yi, fia
va.
tsɔ yaa de eme
a.
nusi yaa le eme
a.
yaame tɔ
n.
sokpe, sofia
n.
yaamezɔla
yaame tɔ
n. pl.
yaamezɔzɔ, yaameʋu dzi zɔzɔ
n. pl.
sidzedze
n.
yaa me, yaa si ƒo xlã anyigba
adv. le didiƒe ʋĩieg. From afar. Tso didiƒe. |
a.
Nyo dɔme
n.
dɔmenyonyo
n.
nya, nyadzɔdzɔ
eg. 1. Family affairs.
Aƒenyawo.
2. That is not my affair.
Eya metsɔ gbɔ nye nya o.
va.
wɔ dɔ ɖe – dzi
eg. 1. It affected him very much.
Ewɔ dɔ ɖe edzi ŋutɔ. /Elé dzi nε.
2. It does not affect me in the least.
Metsɔ gbɔnye nya kura o.
n.
lãnuwɔwɔ, nuwɔwɔ ɖe fewu me
a.
lɔlɔ̃, wɔfewu
(see effect)
n.
lɔlɔ̃ (na ame), dɔwɔwɔ ɖe ame dzi
eg. He showed great affection for her.
Elɔ̃ eƒe nya ŋutɔ.
a.
kple lɔlɔ̃, vevie
eg. yours affectionately
tɔwò lɔlɔ̃tɔe
n.
asitabiabia, ŋugbedodo
va.
bia asi ta, do ŋugbe
n.
kaka ɖe nya dzi kple atam
va.
do ka kpli, le kadodome kpli
n.
ƒomedodo
eg. There is a close affinity between the two languages.
Gbe eve siawo ɖi wo nɔewo ŋutɔ. (do ƒome ŋutɔ)
va.
ɖo kpe nya dzi, ka ɖ e nya dzi, gblɔ ɛ̃
eg. The witness affirmed to the fact.
Ðaseɖila la ka ɖe nya la dzi.
n.
kpeɖoɖo nya dzi, kakaɖe nu dzi
a.
to reply in the affirmative
… gblɔ ɛ̃ , ka ɖe nya dzi
va.
kpe _ɖe_ŋu, kla nu ɖe nu ŋu
n.
nya si wotsɔ kpe ɖe nya ŋu
va.
ɖe fu na, ve, ve dɔme na, ɖu dzi na
a.
fakonyi
eg. He is afflicted with headache
Ta le eɖum.
a.
veve, ɖu dzi
n.
fukpekpe, nuxaxa
n.
agbɔsɔsɔ, kesinɔnu
a.
sɔgbɔ
n.
tɔsisi ƒe alɔdze
va.
na, te ŋu
eg. 1. I cannot afford it.
Ewum. Esesẽ wum.
2. That is all I can afford.
Eya enye nusi katã mate ŋu awɔ.
atidodo, avemetiwo dodo
ɖe asi le-ŋu, ɖe mɔ na
ɖi vo
ziƒoƒo, avuwɔwɔ, gidigidi
do vɔvɔ̃ na, do ŋɔdzi na
ŋɔdzidodo, vɔvɔ̃dodo
Ziƒoƒo la do ŋɔdzi nɛ.
dzu, bia nya vevi, da vo ɖe-ŋu
dzudzu, dzidzenyabiabia
bidzo
Xɔ la le dzo bim.
nusi wogblɔ alo yɔ da ɖi, xoxo
vɔ̃, dzika tso ame ƒo
Mevɔ̃e. Mele vɔvɔ̃m nɛ.
Mevɔ̃ afima yiyi.
yeye
Afrika; ameyibɔwo anyigba, ameyibɔme
megbe
megbe
Le esi wòva megbe la…
Ezɔ yonyeme.
Srɔ̃a dzroe.
Nyitsɔ si gbɔna.
emegbe
ga-, hã, kpeɖeŋu
Egava.
tegbee
ɖe-ŋu
Eƒu du ɖe ŋunye. Eƒu du kpem.
Eku ɖe gli ŋu.
Eƒu tsi kpe tsi.
Nye malɔ̃malɔ̃.
Mewɔe hafi nyemelɔ̃ o.
kpe xɔasi ɖe
dzogbeblɔbe
ƒexɔxɔ, tsitsime
ŋutsume
xoxo, tsitsi
agbanunɔnɔ, agbanunɔƒe, dɔwɔwɔ
agbanunɔla
tu nu ɖo, ƒo nu ƒu, li kɔ nu
kɔlili, tutuɖo
le-ɖe-ŋu, tre-ɖe-ŋu, tre kple aŋe
lolo nu ɖe dzi, keke nu ɖe nu
wɔ nu wòakpe alo wòasesẽ ɖe dzi
sesẽ ɖe dzi
ƒo nu ƒu, tu nu ɖo
dze ame dzi (futɔ dzi)
amedzidzedze
ɖivo, dzika tso ame ƒo, edzo hahã
ʋaʋã, ɖabla, kaba
ʋaʋã, ablaɖeɖe, adasasa
ʋã, tɔ zi, ƒo zi
Wotsi dzimaɖi le nya sia ŋuti
zitɔtɔ , ziƒoƒo, ʋaʋã
zitɔla, ƒoziɖeamela
numanyamanya, amesi meɖo kpe nya dzi o
numanyamanya, kpemaɖomaɖo nu dzi
vayi
Ƒe ewo enye esi vayi.
ɖo kudo nu, ƒo kudɔ
kudɔƒoƒo
agbledetɔ
lɔ̃-dzi, sɔ-ta
Melɔ̃
Mesɔ nu kple wò.
Wosɔ nu.
Nuɖuɖu sia mexɔ nam o.
nusi dzi wolɔ̃, vivi, nyo ame ŋu
Melɔ̃ nya sia nya dzi.
nusi dzi wolɔ̃
lɔlɔ̃ ɖe nu dzi, ɖekawɔwɔ, nubabla, dzonyinyi
agbledetɔ
agbledede
agbledela
agbledede ŋu nya
(ʋu) dzego
asrã, atiɖui
ŋgɔgbe
Adzudzɔʋu le mía ŋgɔ.
Ele mía ŋgɔ.
Yi ŋgɔgbe.
Yi dzi.
kpe ɖe-ŋu, xɔ na
kpekpeɖeameŋu
Eva kpe ɖe ŋunye.
ve
Nuka le ewɔm? Nuka le evem?
dzidze ŋku ɖe nu dzi
taɖoƒe, deƒe, tameɖoɖo,
Nuka yome nèle?
yaka, dzodzro
yàa, yàame
Xɔ yàa
gbeɖiɖi, hagbeɖiɖi
yamebɔl
lũdoe
yameʋu
sia-ɖe yàa nu, ʋu mɔ na yàa
mɔʋuʋu na yàa, ɖi tsa
yàa tɔ, yàa le eme
gbedoxɔ ƒe afã ɖeka
gɔglɔ̃, glɔmɔɔ
doƒome, ƒometɔ, ƒome ɖeka tɔ
Wodo ƒome
n.
kpe ɣi
ʋaʋã, agbe, dzidzɔ
zi, zitɔtɔ, ʋunyaʋunya
de zi ame, do voɖi ame, nyɔ amewo
Wotsi dzimaɖi le eƒe dɔléle ŋuti.
adzai!, ao!,
Evem be nuemekpɔe o.
(xevi ɖe)
ameɣi
aziɣi
aha
aha le eme
ahanono akpa
dzogoeƒe le xɔme
amegã, dumegã
liha ƒomevi ɖe
ʋaʋã, ɖabla, ŋudzɔ
Enɔ ŋudzɔ. Ede xa ɖi.
ŋidzɔnɔnɔ, ablaɖeɖe, ʋaʋã
akɔntabubu
le afi bubu, manɔteƒe
dutatɔ, dzro, tutɔ, manyamanya
dzra anyigba.
Ezu amedzro na wo.
anyigbadzadzra
dze (ɖe ati dzi alo ame gbɔ)
dzedzo
Eƒe sigar le bibim.
dzidze ɖe kasa nu
sɔsɔ, sɔsɔe,
Wosɔ.
nuɖuɖu, nunyiame
nuɖuɖutɔ,
vehlo
nuɖuɖu nana, amenyinyi
agbagbe, ʋaʋã
na be dzo nagatsi o.
Ele ŋku ɖe eƒe dɔwɔnawo ŋuti.
(dze ƒomevi ɖe)
katãã, petee, sɔŋ, keŋ, blibo
Mí katãã
2. Eya vɔ. Wo katãã vɔ
3. Wo katãã le ɖeka nam
4. Alesi nu menya
Ablotsi blibo
Zi ɖeka
wɔ nu wòabɔbɔ alo wòafa, fa akɔ na
kakaɖedzi
ka ɖe nya dzi, gblɔ nya fia
Wobe egblɔ nenema
nuteƒenyenye, anukwareɖiɖi, toɖoɖo ame
abe lododo ene
lodola
lododo, abebubu
wɔ nu woabɔbɔ alo woafa
ebɔbɔ nye veve nu.
fafa, gbɔdzɔe, bɔbɔewɔwɔ
n.
mɔ, mɔtata si wodo atiwo ɖe axawo kple eve na
ɖekawɔwɔ, nubabla, dzoɖuɖu, dzonyinyi
amesi bla nu kple ame
lo
tsɔ nu kpe ɖe-ŋu
Wolɔ̃ na gae.
nuagbɔgblɔ, nuƒoƒo na ame
ma nu na ame, na gome ame
Ame sia ame xɔ ye ŋutɔ ƒe gome.
gome, akpa
ɖe mɔ na, na mɔ, na fetu
Ɖe mɔ nam be makpe ɖe ŋuwo.
Menae siɖi ɖeka ŋkeke ɖeka.
Womeɖe mɔ na atamanono le afi o.
mɔɖeɖe, mɔnana, fetu,
Adzɔ ka nèxɔ na ŋkeke ɖeka?
Ele be nakpɔ megbe na eƒe ɖevinyenye.
tsaka (ga bubu ƒomeviwo)
si ahama
Wosi ahama nɛ. Wowɔe.
Eya wɔm (num) mele.
Mesi ahama ɖe eƒe kuviawɔwɔ ŋuti.
ble ame nu
wɔ ɖeka kple, bla nu kple
dukɔ si wɔ ɖeka kple nɔvia
agbalẽ, ƒegbalẽ, ɣletigbalẽ
ŋusekatãtɔ
n.
(kutsetse ɖe)
Eku kloe.
Ede wunye ge kloe.
nunana ame dahe
xɔ (aƒe) na hiãtɔwo.
n.
dzogbeblɔbe
adv.
ledzi, letame
ɖeka, ɖeɖe
gble-ɖi, dzudzɔ na ame
ɖe asi le nu ŋu
megawɔe o!
le-nu, le-to
kpakple eya
yi dzi! te ɖa!
Menɔ gbɔgblɔm na wò xoxoxo be anɔ nenema.
tsɔ nu sia yi.
adv.
ʋiĩ
kple gbe sesẽ
efa avi sesĩe
abede
adv.
xoxo
adv.
hã
vɔsamlekpui
v.
trɔ, ɖɔ li, ɖuɖɔ, trɔ nu ɖe nu bubu me
Etrɔ tame.
he nya, wɔ dzre
ɖɔ li, (nuwɔwɔ), ɖuɖɔ
liɖɔɖɔ tɔ (tia eve dome ɖeka)
Mɔ eve koe li.
Mɔ bubu ɖeke mele o negbe ɖeko míahe to nɛ.
togbɔ be, wònye hafi
Wònye tɔwò dzɔ hafi ele be nàzi ɖoɖoe.
kɔkɔme, kɔkɔƒe
blibo la katã
Egblẽ keŋ.
n.
nɔvilɔlɔ̃
a.
nɔvilɔlɔ̃ tɔ
(ga ɣi wodzui ɖe)
ɖaa, ɖaahe, tegbee
amelɔlɔ̃, dɔmenyonyo
v.
tɔtɔ, tsaka
tu nu ɖo, ƒo nu ƒu
eƒo kesinɔnuwo nu ƒu.
wɔ nuku na ame, do voɖi na ame
Ewɔ nuku.
n.
nukuwɔwɔ
adonavi, nyɔnu sɔdola
atikplɔtɔ, fia ƒe amedɔdɔ
(aŋe ƒomevi ɖe)
evedomenɔnɔ, nusi gɔme mekɔ o
evedome, gɔme makɔ
bubudidi, ŋukekle
di bubu na ame ɖokui.
edi bubu
zɔzɔ
ameŋudzɔdzɔ le adza me
xaxa ame ɖo
xaxa ame, xadede na ame
de xa na ame
..ede xa nɛ.
anticipate